Mechanizmy

Podstawowym kryterium podziału zegarków jest typ zastosowanego mechanizmu. Wyróżniamy:

1. ZEGARKI KWARCOWE – są to zegarki, w których do odmierzania czasu wykorzystuje się zjawiska elektryczne. W tym mechanizmie największy wpływ na precyzyjne odmierzanie czasu ma rezonator kwarcowy (stąd nazwa). Kwarc stabilizuje częstotliwość prądu w bloku elektronicznym. Pozwala to bardzo precyzyjnie sterować silnikiem poruszającym wskazówki. W typowych zegarkach kwarcowych mechanizm zasilany jest energią z baterii, najczęściej jest to ogniwo srebrowe, rzadziej litowe. Najprostszą metodą rozpoznania tego typy zegarka jest odczytanie informacji umieszczonej na tarczy lub zaobserwowanie pracy sekundnika, która w zegarkach kwarcowych przeskakuje o pełną sekundę. Dokładność tych mechanizmów wynosi:
   
   • +/- 9 sekund na miesiąc w bardzo dobrych modelach,
   • +/- 20 sekund na miesiąc w dobrych i przeciętnych modelach.
2. ZEGARKI MECHANICZNE – w zegarkach mechanicznych do odmierzania czasu wykorzystuje się zjawiska mechaniczne związane z pracą regulatora balansowego. Regulator balansowy jest głównym elementem konstrukcji nazywanej wychwytem. Wychwyt steruje pracą przekładni przesuwającej wskazówki. Zegarki mechaniczne zasilane są poprzez ręczne nakręcanie sprężyny napędowej za pomocą pokrętła w kopercie, nazywanego koronką. Ten typ zegarków rozpoznajemy po umieszczonej na tarczy informacji o rodzaju zastosowanego mechanizmu, ilości kamieni łożyskujących (najczęściej 17-25), lub też przyjrzenia się pracy sekundnika, który jest prawie płynny (pomiędzy sekundami jest kilka faz skoku, trudnych do zaobserwowania gołym okiem). Dokładność chodu takich zegarków wynosi:
   
   • -3/+12 sekund na dobę (zależy od deklaracji producenta lub instytutu, w którym wydany został certyfikat) w modelach spełniających kryteria chronometru;
   • +/- 20 sekund na dobę w dobrych modelach,
   • -30/+40 sekund na dobę w przeciętnych modelach.
   
   UWAGA! ZEGARKÓW MECHANICZNYCH NIE MOŻNA PORÓWNYWAĆ Z ZEGARKAMI KWARCOWYMI, DOTYCZY TO ZWŁASZCZA DOKŁADNOŚCI CHODU I SPOSOBU ZASILANIA. NORMY DOKŁADNOŚCI OPISANE ZOSTAŁY POWYŻEJ. NALEŻY PAMIĘTAC O TYM, IŻ ZEGARKOWI MECHANICZNEMU TRZEBA DOSTARCZYĆ ODPOWIEDNIĄ ILOŚĆ ENERGII. W PRZYPADKU ZEGARKÓW AUTOMATYCZNYCH NIEZBĘDNY JEST ODPOWIEDNI SPOSÓB I CZAS ICH NOSZENIA NA RĘCE. W PRZYPADKU NIEKTÓRYCH UŻYTKOWNIKÓW, ZE WZGLĘDU NA MAŁĄ ILOŚĆ RUCHÓW NADGARSTKA W CIĄGU DNIA, KONIECZNE MOŻE OKAZAĆ SIĘ RĘCZNE DOKRĘCANIE SPRĘŻYNY ZA POMOCĄ KORONKI.
   
3. ZEGARKI AUTOMATYCZNE – są to zegarki mechaniczne wyposażone dodatkowo w urządzenie nazywane automatycznym naciągiem. Głównym elementem tego urządzenia jest wahnik. Automatyczny naciąg pozwala wykorzystać naturalny ruch ręki, na której jest noszony zegarek, do nakręcania sprężyny napędowej, dzięki czemu zegarka standardowo nie trzeba nakręcać koronką. Noszenie na ręce przez min. 9h zegarka automatycznego (przez osobę przeciętnie aktywną ruchowo) zapewnia energię na ok. 24h (w większości mechanizmów rezerwa chodu – czas pracy mechanizmu od momentu maksymalnego nakręcenia sprężyny napędowej do zatrzymania się zegarka – wynosi ok. 42 godziny). Zegarki automatyczne łatwo rozpoznać po napisie „automatic”, który jest prawie zawsze umieszczony na tarczy. Jeśli zegarek ma dekiel transparentny, widoczny jest przez niego wahnik. Dodatkowo, w większości modeli po gwałtownym ruchu zegarkiem daje się słyszeć „szum” związany z ruchem wahnika. Dokładność jest taka sama, jak w zegarkach mechanicznych nakręcanych koronką.
4. ZEGARKI ZASILANE BATERIĄ SŁONECZNĄ – zegarki kwarcowe, w których nie ma typowej baterii. Ich mechanizmy zasilane są przez ogniwo fotoelektryczne, które wykorzystuje światło (słoneczne i sztuczne) do generowania energii elektrycznej. Pozyskana w ten sposób energia elektryczna gromadzona jest w akumulatorze zasilającym mechanizm. Konstrukcja głównych elementów mechanizmu i dokładność są takie same, jak w typowych zegarkach kwarcowych. Zegarki zasilane baterią słoneczną nie wymagają obsługi związanej z wymianą baterii, niekiedy natomiast może zachodzić potrzeba wymiany akumulatora. Użytkując tego rodzaju zegarek należy dbać o odpowiedni dopływ światła do fotoogniwa (najczęściej umieszczonego na tarczy zegarka). Jak rozpoznać zegarek z fotoogniwem? Praca sekundnika jest taka sama, jak w zegarku kwarcowym, na tarczy zegarka znajduje się stosowny opis (najczęściej pojawiające się nazwy handlowe to Solar, Ecodrive).
5. ZEGARKI HYBRYDOWE – ich mechanizm stanowi połączenie mechanizmu kwarcowego i automatycznego. Zapożyczone z mechanizmu automatycznego urządzenie wykorzystujące naturalne ruchy ręki przekazuje energię do miniaturowego odpowiednika prądnicy ładującego akumulator zasilający mechanizm. Dokładność takich zegarków jest równa zegarkom kwarcowym. Rozpoznać je można głównie po napisie na tarczy lub deklu. Najczęściej spotykane nazwy handlowe to Autoquarz, Megaquarz, Kinetic oraz Dual Power. Zegarki te nie wymagają obsługi związanej z wymianą baterii, niekiedy natomiast może zachodzić potrzeba wymiany akumulatora.